Duaal Ontwikkelen: samen werken aan de toekomst van jong talent

Vanuit de KNVB zijn Bart Goudswaard (coördinator thema duaal ontwikkelen) en Stephan Hakkers (projectadviseur KNVB en bij FC Emmen manager jeugdopleiding) betrokken bij het ontwikkelprogramma. TalentEmpowerment is één van de organisaties die bijdragen aan deze pilot, waar enkele spelers begeleid worden door Wietske de Ruiter.

Meer dan alleen voetbal

Duaal ontwikkelen gaat verder dan de combinatie van sport en onderwijs of werk. Het draait om de identiteit en het welzijn van jongeren, zowel binnen als buiten het veld. Stephan benadrukt: ‘Het gaat tegenwoordig niet alleen maar meer om de combinatie sport en onderwijs of sport en werk, maar gelukkig gaat het meer om hoe voelt iemand zich onder de combinatie.’

Bij Talent Empowerment geloven we dat een beter mens ook een betere sporter maakt. Dit komt duidelijk naar voren in het ontwikkelprogramma van de KNVB, waarin een goede ontwikkeling op school of op de arbeidsmarkt ook de sportprestatie versterkt. Deze visie wordt ondersteund door hersenwetenschapper Jiska Paper, die aangeeft dat duaal ontwikkelen helpt bij het ontwikkelen van bepaalde hersengebieden, wat ook ten goede komt aan topsport. Wietske vult aan: Je kan niet 100% een topsport doen, en 100% studeren/werken, maar je kunt je wel blijven ontwikkelen. Niet alleen op het voetbal, maar ook daarbuiten.

Stephan stelt dat een brede ontwikkeling en zekerheid over de toekomst essentieel zijn.

‘Een belangrijk onderdeel is ook om een plan B te hebben waar jongeren ook iets naast het voetballen doen. Daarmee verandert de verhouding in het team en ontstaat er veel meer zelfdiscipline en plezier.’

Van pilot naar praktijk

De drie clubs in de pilot zijn FC Emmen, FC Utrecht en SC Cambuur. Stephan merkt op: ‘Vanuit de clubs is er veel tevredenheid over de pilot en daar zijn wij blij mee.’ De clubs kampten met ontevredenheid binnen teams van jonge voetballers en voelden de noodzaak om deel te nemen aan de pilot. Het doel is dat clubs uiteindelijk zelf aan de slag kunnen met duaal ontwikkelen.

Bart benadrukt het belang van bewustwording:

‘Het belangrijkst is dat clubs het een duurzaam element geven in hun beleid. De bewustwording van wat is een duale carrière is al aan het groeien.’

Stephan voegt toe dat de rol van de club cruciaal is: ‘Wij zien de trainers ook als manager van het programma en zij moeten op de hoogte zijn van wat er uiteindelijk speelt op onderwijs of werkgebied bij de voetballers.’

Uitdagingen binnen het duaal ontwikkelprogramma

‘Per club zien we dat er uitdagingen zijn, maar de grootste uitdaging is om een duurzame plek te creëren voor alles wat we doen met de pilot’, vertelt Bart. ‘Het moet een plek krijgen binnen de club.’ Stephan benadrukt dat mensen binnen de club opgeleid moeten worden om dit thema duurzaam aan te pakken en dat het niet afhankelijk moet zijn van iemand die er tijdelijk is. Ook financieel is het een uitdaging, omdat sponsoren betrokken moeten willen zijn om het project een doorslag te geven richting meerdere clubs.

De toekomst van duaal ontwikkelen

De KNVB is al gestart met een Europees traject. Bart vertelt: ‘Wij zijn nu bezig met het ontwikkelen van een opleiding voor iemand die het thema Duaal Ontwikkelen coördineert binnen de club, maar ook binnen de bond. En daarnaast zijn wij ook bezig met het ontwikkelen van de modules voor coaches en ondersteunende stafleden. Stephan benadrukt het belang van een verantwoordelijke binnen de club die kennis heeft van duaal ontwikkelen en de voetballers hierin begeleidt. ‘Iemand moet ook verantwoordelijk zijn voor duaal ontwikkelen binnen een club. Naast het belang van voetbal moet iemand ook nadenken of het verstandig is wat je van een sporter vraagt, wanneer hij bijvoorbeeld aan het leren is voor zijn tentamens.’

De rol van begeleider

Wietske de Ruiter, oud-hockeyspeelster en ClubTE-coach, is als coach in deze pilot aangesloten bij FC Emmen en SC Cambuur. ‘Het was voor mij nieuw om op deze manier met duaal ontwikkelen aan de slag te gaan,’ zegt ze. ‘Ik ben 1-op-1 met hen aan de slag te gaan om dieper in te gaan op wat ze willen, waar zij staan en wat zij willen bereiken.’ Stephan voegt toe: ‘De club wil nu Wietske als sportpsycholoog laten aanhaken, dat laat zien dat zowel de club als de jongens baat hebben bij een rol als dit.’

Effect op de spelers

Monitoring toont aan dat 70% van de spelers aangeeft dat duaal ontwikkelen ook voor hun teamgenoten van toegevoegde waarde kan zijn. Bart concludeert: ‘Voor mij geeft dat wel aan dat het goed gaat en dat eigenlijk elke club dit standaard aan moet bieden.’

‘Ik zie en spreek deze spelers zelf ook’, vult Stephan aan. Zij zijn er heel tevreden over, en dat is ook terug te zien. Ook zijn zij zich bewuster van het zoeken naar iets wat zij graag willen, bijvoorbeeld een opleiding of hun carrière.’

Persoonlijke begeleiding

Wietske ziet dat door de verschuiving op de club, waarbij voetbal centraal staat maar ook de rol van school steeds belangrijker wordt, spelers zich veel meer vertrouwd voelen om de keuze voor school te maken. Stephan benadrukt het belang van flexibiliteit en maatwerk: ‘Er wordt veel meegedacht over wat er op dat moment voor een speler nodig is.’ En Stephan vult aan: ‘We willen naar een moment waarbij de speler de vaardigheden heeft om zelf aan te geven of de combinatie school en voetbal allemaal lukt, of dat er een bepaalde maatregel moet worden genomen om school toch voor te laten gaan.’

De gesprekken met spelers

Wietske voert gesprekken zonder vast format, afgestemd op de behoeften van de spelers. ‘Ik geloof dat dit op deze manier het beste werkt,’ zegt ze. Zo heeft zij iedereen een keer zien voetballen, en kan iedereen haar persoonlijk benaderen. Na elk gesprek stuurt ze een samenvatting en iets inspirerends om de speler aan het denken te zetten. Belangrijke informatie uit de gesprekken wordt gedeeld met de club om bij te dragen aan de ontwikkeling van de speler, zoals het annuleren van een training vanwege een tentamen. Wietske: ‘Ik geloof in een leven lang leren, en dat probeer ik hen mee te geven en hen zelfstandig hierin te maken.’